Δυστυχώς μέσα στη ζωή υπάρχουν και τέτοιες δύσκολες καταστάσεις. Η αναπηρία είναι φυσικά δύσκολη πρώτα απ’ όλους γι’ αυτόν που τη βιώνει. Εκείνος στερείται πράγματα και αντιμετωπίζει πολλά καθημερινά προβλήματα που οι αρτιμελείς ούτε καν τα φαντάζονται. Ωστόσο, παράλληλα υπάρχουν και τα πρόσωπα της οικογένειας που φροντίζουν το μέλος με αναπηρία. Οι άνθρωποι αυτοί αποτελούν μία ιδιαίτερη ομάδα, εφόσον βιώνουν και μία πολύ ιδιαίτερη κατάσταση. Όμως, ας επικεντρωθούμε στους εφήβους που συμβιώνουν με γονείς ή αδέλφια με αναπηρία.
Υπάρχουν δηλαδή δύο περιπτώσεις, είτε ο έφηβος να βιώνει την αναπηρία του γονέα, είτε του αδελφού ή της αδελφής του. Υπάρχουν διαφορές ανάμεσα σ’ αυτές τις περιπτώσεις, αλλά το ζήτημα είναι αρκετά μπερδεμένο, μοιάζει με κουβάρι. Τα κυρίαρχα συναισθήματα είναι η ενοχή και η λύπηση. Μπορεί, δηλαδή, ο έφηβος να νιώθει ντροπή επειδή εκείνος είναι υγιής και συγχρόνως λυπάται επειδή ένα αγαπημένο μέλος της οικογένειας του δεν μπορεί να απολαύσει όσα εκείνος (μαζί με τεράστια ανακούφιση επειδή δεν έχει αναπηρία, αλλά την ίδια στιγμή να ντρέπεται για αυτή την ανακούφιση!). Συνήθως όταν υπάρχει μία τέτοια κατάσταση στο σπίτι ο έφηβος είναι επιφορτισμένος με κάποια επιπλέον καθήκοντα φροντίδας ή φύλαξης και αυτό μπορεί να του προκαλεί δυσφορία ή θυμό (που συνήθως δεν θα εκφράσει, γιατί ντρέπεται). Θα ήθελε να είναι όσο άνετα και ελεύθερα είναι τα υπόλοιπα παιδιά που δεν έχουν μέλη με αναπηρία στις οικογένειές τους.
Εδώ παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο και οι ίδιοι οι γονείς, οι οποίοι συχνά βάζουν μεγάλο συναισθηματικό βάρος στο υγιές παιδί τους, ότι «πρέπει να βοηθάει, να φροντίζει, κλπ» το μέλος της οικογένειας που έχει αναπηρία και «να μην είναι αναίσθητο και αχάριστο, να μη νοιάζεται μόνο για τον εαυτό του, κλπ». Ειδικά αν το μέλος με αναπηρία είναι παιδί και όχι ο άλλος γονέας. Σ’ αυτή την περίπτωση, καλλιεργείται από τους γονείς η αίσθηση ότι το υγιές παιδί θα είναι ο φροντιστής του ανάπηρου για όλη τους τη ζωή και αυτό μπορεί να προκαλέσει «ασφυξία». Γενικά οι γονείς είναι εκείνοι που θα δώσουν το στίγμα της κατάστασης. Ένα άτομο με αναπηρία μπορεί να προκαλέσει βάρος και αρνητική συναισθηματικότητα στον οικογενειακό του περίγυρο, όχι επειδή κάνει κάτι κακό, αλλά επειδή υπάρχουν σοβαρά θέματα στην υγεία του, συχνά και οικονομικά ή πρακτικά προβλήματα, τα οποία με τη σειρά τους φέρνουν μεγάλο άγχος και εντάσεις. Αν, λοιπόν, ανήκετε σ’ αυτή την κατηγορία, να έχετε υπόψη σας ότι είναι πολύ λογικό να βιώνετε μία οικογενειακή κατάσταση με περισσότερο φόβο, ένταση και δυσάρεστη ατμόσφαιρα. Αυτός είναι ο κανόνας γιατί οι γονείς σας έχουν μία μεγάλη δυσκολία να αντιμετωπίσουν, που τους έχει στερήσει χαρά και όρεξη για ζωή. Μπορεί αυτό να μη σας αρέσει, αλλά έτσι είναι. Επίσης, μη νιώθετε ενοχές ούτε ευθύνη για την κατάσταση. Δεν την δημιουργήσατε εσείς ούτε είναι στο χέρι σας να την επιλύσετε. Αντίθετα, σηκώνετε βάρη που δεν είναι δικά σας. Δεν πρέπει να ξεχνάτε ότι την πιο μεγάλη ευθύνη την έχετε απέναντι στον εαυτό σας. Εννοείται, ότι θα βοηθήσετε, αλλά όσο μπορείτε και όσο αντέχετε. Μη διστάζετε να εκφράζεστε με σαφήνεια όταν νιώθετε αρνητικά συναισθήματα και οι άλλοι δεν τα καταλαβαίνουν από μόνοι τους. Οι γονείς σας πρέπει να καταλάβουν -αν το έχουν ξεχάσει – ότι δεν υπάρχει μόνο η αναπηρία, προβλήματα αντιμετωπίζουν και οι αρτιμελείς. Να έχετε στόχους και όνειρα αυτόνομα, δικά σας, και να μη φοβάστε να τα διεκδικήσετε ακόμη κι αν έρχονται σε αντίθεση με αυτό που η οικογένεια θεωρεί ότι είναι κατάλληλο για σας. Κάποιες φορές, οι γονείς θεωρούν ότι τα υγιή παιδιά τους πρέπει να λειτουργήσουν ως «φροντιστές» για το παιδί με αναπηρία. Κρατείστε στο μυαλό σας ότι μόνο αν είστε καλά και ζείτε όπως σας αρέσει μπορείτε να βοηθήσετε από καρδιάς το μέλος της οικογένειάς σας που έχει αναπηρία. Θα βρείτε έναν τρόπο και να ευτυχείτε και να βοηθήσετε. Διαφορετικά, αν ορίσετε τη ζωή σας όπως τη θέλουν οι άλλοι, θα νιώθετε μόνο λύπηση και κρυμμένο θυμό.