Μήπως έχει έρθει η ώρα να αλλάξει η ελληνική οικογένεια τον τρόπο που μεγαλώνει και τα κορίτσια της; Το τελευταίο διάστημα ορθώς ακούγαμε ότι πρέπει τα αγόρια να μεγαλώνουν με σεβασμό απέναντι στο κορίτσι και στη γυναίκα, να μάθουν ακούν το «ναι» και το «όχι» και να αντιλαμβάνονται την απόσταση που υπάρχει ανάμεσά τους.
Ωστόσο, με αφορμή την υπόθεση της Πάτρας και ένα μέρος των ερμηνειών που δίνονται, έχει έρθει στο φως μία πτυχή την οποία διστάζουμε να θίξουμε, γιατί αυτό θα προκαλέσει τριγμούς στα θεμέλια της συντηρητικής ελληνικής οικογένειας. Σαφέστατα, αν πράγματι αποδειχθούν οι κατηγορίες εναντίον της, η συμπεριφορά της Ρούλας Πισπιρίγκου είναι ακραία ψυχοπαθολογική και δεν αφορά τις «υγιείς και ευτυχισμένες οικογένειες», σίγουρα όμως μας προκαλεί να σκεφτούμε τι συμβαίνει γύρω μας. Αλήθεια, πώς μεγαλώνουμε τα κορίτσια μας; Αν τα αγόρια είναι οι «λεβέντες» και οι «θεοί» των μανάδων τους, που τους συγχωρούν κάθε αλαζονεία και απρέπεια, πώς διαπαιδαγωγούνται τα κορίτσια της ελληνικής οικογένειας στον 21ο αιώνα; Ακούνε ακόμα και σήμερα, ότι τελικά πρέπει να βρουν έναν σύζυγο, γιατί χωρίς σύζυγο και παιδιά δεν ολοκληρώνεται ο προορισμός τους σ’ αυτή τη γη; Ότι πρέπει να είναι «καλά κορίτσια»; Υπονοείται ή λέγεται ξεκάθαρα ότι οι κοπέλες πρέπει να παντρεύονται, γιατί αλλιώς υπάρχει διάχυτη στην οικογένεια η αίσθηση της αποτυχίας τους; Και φυσικά, αφού εξασφαλίσουν τον γάμο, πρέπει και πάσει θυσία να «κρατήσουν» και τον σύζυγο, γιατί αν τις εγκαταλείψει το σύμπαν καταρρέει. Χάνουν την ασφάλεια και την προστασία τους, γιατί «μια γυναίκα δεν μπορεί μόνη».
Στην διδακτική ενότητα του επαγγελματικού προσανατολισμού στο μάθημα της νεοελληνικής γλώσσας της β’ λυκείου, η συντριπτική πλειοψηφία των κοριτσιών (σήμερα, όχι πριν δεκαετίες) θέλουν να γίνουν εκπαιδευτικοί ή να έχουν μία σταθερή δουλειά, γιατί «έτσι θα μπορέσουν να κάνουν οικογένεια και να φροντίσουν τα παιδιά τους». Ελάχιστα δεκαεφτάχρονα κορίτσια θέτουν πολυπλοκότερους στόχους και δείχνουν να έχουν επαγγελματικές φιλοδοξίες, όπως οι συμμαθητές τους. Δεν υπάρχει τίποτα κακό στο να επιδιώκει μία κοπέλα σταθερό ωράριο για να φροντίζει τα παιδιά της, αν πραγματικά αυτό θέλει γάμο, τότε θα είναι χαρούμενη που ζει όπως επιθυμεί. Το πρόβλημα προκύπτει όταν αυτό γίνεται επειδή η κοπέλα προσαρμόζεται στα πρότυπα που της έχουν επιβληθεί, συνειδητά ή ασυνείδητα και δεν ψάχνει να βρει πώς θέλει να ζήσει τη ζωή της. Η ελληνική οικογένεια φαίνεται πως είναι ακόμη άκρως συντηρητική στην πλειοψηφία της και συγχρόνως διαθέτει μεγάλη δύναμη ώστε να επιβάλλει στα παιδιά απόψεις που αναπαράγουν κοινωνικά στερεότυπα. Τα περισσότερα κορίτσια γαλουχούνται μέσα σε αυτό το περιβάλλον, από νήπια ακούν ότι θα παντρευτούν όταν μεγαλώσουν και ότι το σπουδαιότερο επίτευγμα τους θα είναι να γίνουν μητέρες. Έτσι, καταλήγουν να το θεωρούν δεδομένο, χωρίς ποτέ να αναρωτηθούν αν αυτό θέλουν ή αν τους ταιριάζει.
Μήπως λοιπόν πρέπει να βοηθήσουμε στα κορίτσια μας να καταλάβουν τον εαυτό τους, τις ικανότητές τους και τα θέλω τους; Να τα διδάξουμε να είναι αυτόνομες υπάρξεις που θα μπορούν να φροντίζουν τον εαυτό τους και να μην περιμένουν την «αποκατάσταση» μέσω του γάμου; Μήπως αντί να βρουν «ένα καλό παιδί» που θα θέλει κι αυτό να κάνει οικογένεια, να βρουν πρώτα τον εαυτό τους; Να δοκιμάσουν πράγματα, να θέσουν στόχους, να γίνουν εργατικές και να καλλιεργήσουν την προσωπικότητά τους, την πνευματικότητά τους και την ηθική τους; Και αν στην πορεία αποφασίσουν ότι ο γάμος και τα παιδιά είναι αυτό που θέλουν, ας το κάνουν. Αν όχι, ας πορευτούν στο δρόμο που έχουν διαλέξει για τις ίδιες, χωρίς ενοχή. Δεν είναι όλα τα πράγματα για όλους τους ανθρώπους. Εξάρτηση δεν είναι μόνο οι ουσίες και τα ναρκωτικά, εξάρτηση είναι και η προσκόλληση σε έναν άνθρωπο, με την ιδέα ότι αξία μπορεί να δώσει μία εξωτερική συνθήκη, όπως ο γάμος και η δέσμευση.
Οι κοινωνικές νόρμες μπορούν να ασκήσουν μεγάλη πίεση στους ανθρώπους και κανείς δεν γνωρίζει πώς ακριβώς θα αντιδράσει κάποιος όταν τα διάφορα στερεότυπα συναντήσουν το ψυχικό του υπόστρωμα. Δεν επηρεαζόμαστε όλοι με τον ίδιο τρόπο ούτε αντιδρούμε πανομοιότυπα. Ακόμα και δύο αδέλφια που μεγαλώνουν στο ίδιο οικογενειακό και κοινωνικό περιβάλλον αντιδρούν στα διάφορα ερεθίσματα αλλιώς. Όταν ένας επιβαρυμένος ψυχισμός αναπτύσσεται σε ένα περιβάλλον που φωνάζει «βρες έναν άντρα και κράτα τον», οι αντιδράσεις μπορεί, δυστυχώς, να είναι απρόβλεπτες και ακραίες. Ευτυχώς ακραία περιστατικά σπανίζουν, ωστόσο χρειάζεται να μας προβληματίζουν ώστε να κάνουμε κάποια στιγμή και ένα βήμα μπροστά, ατομικά και συλλογικά.